Son dakika haberi… Türkiye’nin Orta Asya ile ticaret ve ulaşım ağında önemli problemler yaşanıyor. İçeride üretim ve ihracat rakamları değerli artış kaydederken; Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan üzere Türk Cumhuriyetlerine yönelik kara taşıma faaliyetleri neredeyse durma noktasına geldi.
Bölgede üç yıl öncesine kadar nakliyatın yüzde 90’ı Türk şirket ve araçları ile yapılırken; bu oran bugün yüzde 30’ların altına kadar düştü. Devam eden meseleler sebebiyle 2 binden fazla araç kontak kapattı. 40’tan fazla şirket ise iflasın eşiğine geldi. Türk Cumhuriyetlerine yönelik kriz; Türkmenistan’ın bütün sonlarını koronavirüs önlemleri münasebeti ile iki yıl evvel kapatması ile başladı.
Dalın ikinci ikmal sınırı olarak kullandığı Kazakistan’ın Türk tırlarına koyduğu transit geçiş yasağı ile de tepe noktasına ulaştı. UND İdare Konseyi Üyesi Abdullah Özer, yaşanan sorunlar sebebiyle kesim göçü yaşandığını ve kaybın 5 milyar doları geçeceğini söyledi.
YALNIZCA BİZE YASAK
Özer “Kazakistan’dan yalnızca Türk plakalı araçlar geçemiyor. Bunun dışında bütün ülke tırlarına müsaade veriliyor. Binlerce nakliyeci kontak kapattı. Kazakistan’ın getirdiği yaptırım yalnızca Türkiye’nin Kazakistan’a yaptığı ticareti değil bütün Türk devletleri ile yapılan ticareti baltaladı. Memleketler arası hukuka nazaran transit geçiş hakkı engellenemez lakin Kazak idaresi bu koşulu da tanımıyor. Çok büyük mağduriyet yaşıyoruz. Türkiye’nin 2021 yılında bölgeye yaptığı ihracat 10 milyar doları aştı. Ancak önümüzdeki yıl bu sorun çözülmez ise ülke olarak en az 5 milyar dolarlık ziyanımız var’’ dedi.
Kazakistan’ın koyduğu yasağı “kendi nakliye araçlarının pazar hissesini artırma” emelli bir teşebbüs olarak nitelendiren Özer; bu sorun sebebiyle Orta Asya’daki ticaret-taşıma ağımızın çökme tehdidi ile karşı karşıya olduğu ihtarında bulundu.
CUMHURBAŞKANI UYARDI
Abdullah Özer, Türkmenistan ile başlayan ve Kazakistan pürüzü ile devam eden sıkıntıya yönelik Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türk Devletleri Teşkilatında bir dizi ikazda bulunduğunu hatırlattı. Daha evvel rakipsiz olduğumuz alanda farklı ülkelerin devreye girdiğini kaydeden Abdullah Özer “Kapanan lojistik çizgi, kesim göçünü doğuruyor. Türkiye bu yolla da yüz milyonlarca dolar kayba uğruyor. Birçok şirket merkezini Gürcistan, Azerbaycan üzere ülkelere taşıyor. Burada araçlarını satıp o ülkelerden tır satın alıyor” sözlerini kullandı.
İVEDİLİKLE TAHLİL KURAL
Kara yolu ulaşım pürüzünü aşmayı sağlayacak tek seçenek, yükün Azerbaycan üzerinden deniz yolu ile taşınması. Lakin bu taşıma tır başına 2.500 dolarlık ek maliyet getiriyor. Üretici-ihracatçı açısından ekstra yük olarak görülen bu metot, maliyet sebebiyle tercih edilmiyor. Türk firmaları, tıkanan yollar sebebiyle yabancı ülke lojistik şirketlerine mahkûm ediliyor. Nakliyeciler, devletin hemen bu duruma müdahil olmasını ve tahlil üretmesini bekliyor. Bölgeye çalışan taşımacıların bir öbür şikayeti, Azerbaycan’ın sırf Türk tırlarından aldığı geçiş ücreti!..
Tır başına 320 dolarlık geçiş parası, yükün sıvı akaryakıt ya da gibisi kimyevi unsur olması durumunda 600 dolara kadar çıkıyor. Bu uygulama Türk plakalı tırlar dışında hiçbir ülke aracını kapsamıyor. Dal temsilcileri bu hususun da iki ülke yetkilileri ortasında acilen çözülmesini istiyor.
Haber7
